Chodzi o kodeks "Epistola de laudibus augustae bibliothecae atque libri quatuor versibus scripti eodem argumento ad serenissimum Mathiam Corvinum Panoniae regem" - stworzony przez włoskich mistrzów manuskrypt z połowy XV wieku, będący opisem, w formie poematu, kolekcji manuskryptów iluminowanych słynnej Bibliothecae Corvinianae, jednego z najwspanialszych europejskich księgozbiorów renesansowych.
Księga jest od XVI wieku związana z Toruniem
Wiadomo, że została wówczas zakupiona przez władze miasta i przekazana bibliotece tworzącego się Gimnazjum Toruńskiego (Akademickiego), w tamtym czasie bardzo ważnego ośrodka intelektualnego w tej części Rzeczpospolitej. W 1947 roku odzyskalno ją, nie bez trudu, z Niemiec, gdzie trafiła podczas wojennej zawieruchy. Jest najcenniejszą pozycją w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej. W zgodnej opinii historyków jest też jednym z najcenniejszych zachowanych zachodnioeuropejskich rękopisów iluminowanych z XV stulecia.
Jaki los czeka manuskrypt?
Zgodnie ze złożonym w Sejmie poselskim projektem ustawy manuskrypt miałby zostać odkupiony przez Skarb Państwa i przekazany na rzecz Węgier. - Nie godzimy się na to. Naszym obowiązkiem jest ochronić ten bezcenny zabytek przed wywiezieniem z kraju, a Książnicę Kopernikańską przez naruszeniem integralności jej zbiorów. Mając oparcie w obowiązującej ustawie o ochronie zabytków, samorząd województwa kujawsko-pomorskiego będzie ich bronił konsekwentnie i z użyciem wszelkich dostępnych instrumentów prawnych. Mamy bowiem do czynienia z niebezpiecznym precedensem, który może dokonać demolującej wyrwy w porządku prawnym - informują urzędnicy
7 lutego sejmik województwa przyjął stanowisko, w którym wyraża zdecydowany sprzeciw wobec tego rodzaju działań.
Piotr Całbecki jest inicjatorem deklaracji środowisk samorządowych, obywatelskich i naukowych w obronie toruńskiego manuskryptu, która zostanie publicznie podpisana w najbliższy poniedziałek. W najbliższy czwartek natomiast w Toruniu zapowiada się konferencja popularnonaukowa, podczas której będziemy wyjaśniać związki manuskryptu z historią Polski i historią Torunia, z udziałem historyków, bibliotekoznawców i filologów klasycznych.
- Ten rękopis jest częścią naszego dziedzictwa kulturowego i świadectwem naszej narodowej i europejskiej tożsamości - podkreśla gospodarz województwa kujawsko-pomorskiego.
- Musimy apelować do serc wszystkich posłów, którzy zasiadają w polskim Sejmie, i odnieść się do ich sumień. Tu nie może być polityki. To jest polska racja stanu! – mówił marszałek Piotr Całbecki podczas piątkowej konferencji prasowej w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, zapowiadając konsekwentną i z użyciem wszelkich dostępnych środków prawnych obronę przed wywiezieniem na Węgry cennego XV-wiecznego manuskryptu ze zbiorów toruńskiej biblioteki.
Na poniedziałek konferencję prasową w tej sprawie zapowiedział też poseł Dariusz Kurzawa.