W 1799 roku zbudowano pierwszą maszynę do przemysłowej produkcji papieru, co zapoczątkowało nową epokę w drukarstwie. Starodruki w całości wykonywane były ręcznie. Od papieru, przez typografię, na oprawie skończywszy.
Skarbem w Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu jest najstarsza książka w zbiorach - dzieło Franciszka Toletusa z 1617 roku. Jest to „Instrukcja dla kapłanów czyniących pokutę”. Do księgi inwentarzowej zbiorów specjalnych została wpisana w roku 1988. Autor ten występuje w spisie biblioteki nieistniejącego już klasztoru Franciszkanów w Inowrocławiu. W roku 1669 dzieło Toletusa było jedną z 324 bibliotecznych klasztornych pozycji, w spisie z 1702 pośród 356 ksiąg. Znajdowało się w dziale Casistae – Kazuistyka.
Czy wzmiankowana w klasztornych inwentarzach księga to nasz egzemplarz? Poszlaki wskazują, że tak! Bowiem nasz egzemplarz Toletusa przed wojną znajdował się w Izbie Kasprowiczowskiej w Szymborzu, co poświadcza wielokrotnie użyta pieczęć.
Zatem najstarsza książka w zbiorach Muzeum im. Jana Kasprowicza pochodzi najprawdopodobniej z najważniejszej, pierwszej biblioteki w dziejach Inowrocławia – księgozbioru konwentu Franciszkanów. Skąd po kasacie klasztoru trafiła do zbiorów Jana Kasprowicza, bibliofila i kolekcjonera starodruków.
Teraz jej prawie 750 stron wchodzi w skład „zbiorów specjalnych” powiatowego muzeum. To książka, którą można przeczytać od deski do deski (dosłownie), bowiem oprawiona jest w deski powleczone skórą z wytłaczanym ornamentem. Pierwotnie spinały ją mosiężne klamry. Stronę tytułowa zdobi przepiękny exlibris z bocianem karmiącym młode i łacińską sentencją: „Pobożność jest najpiękniejszą cnotą”.
Przypominamy, w Muzeum im. Jana Kasprowicza jest biblioteka z ciekawym księgozbiorem. Placówka czeka na czytelników.