Badanie: zanieczyszczenie powietrza zmniejsza korzyści płynące z aktywności fizycznej na mózg

Analizowanymi na potrzeby badania markerami była hiperintensywność istoty białej (wskazująca na jej uszkodzenie) oraz objętość istoty szarej mózgu. Jak wyjaśniają autorzy publikacji, większa objętość istoty szarej i mniejsza objętość ognisk hiperintensywnych istoty białej są bowiem wskaźnikami lepszego ogólnego stanu zdrowia naszego mózgu.

„Intensywne ćwiczenia mogą zwiększać narażenie organizmu na zanieczyszczenie powietrza, a wcześniejsze badania wykazały, że takie zanieczyszczenia mają niekorzystny wpływ na mózg – mówi dr Melissa Furlong z University of Arizona w Tucson, główna autorka badania. - My wykazaliśmy, że choć aktywność fizyczna wiąże się z poprawą wskaźników zdrowia mózgu na obszarach o niższym zanieczyszczeniu powietrza, to jednak niektóre korzystne efekty treningu w zasadzie całkowicie zniknęły, kiedy sport uprawiano na obszarach o najwyższym poziomie zanieczyszczenia powietrza”.

„Nie oznacza to oczywiście, że ludzie powinni unikać ćwiczeń - podkreśla badaczka - bo odkryty przez nas wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie mózgu był dość skromny: mniej więcej równy połowie efektu jednego roku starzenia. Za to już wpływ samej intensywnej aktywności na zdrowie mózgu był znacznie większy: w przybliżeniu odpowiada on byciu o trzy lata młodszym”.

Badanie objęło 8600 osób w średnim wieku 56 lat. Naukowcy obliczyli poziom ich ekspozycji na zanieczyszczenia, w tym dwutlenek azotu i pył zawieszony, i w oparciu o uzyskane wyniki przydzielili do jednej z czterech grup: od najniższego zanieczyszczenia powietrza do najwyższego.

Aktywność fizyczna każdej osoby była mierzona przez tydzień za pomocą urządzenia zwanego akcelerometrem. Następnie badacze scharakteryzowali wzorce aktywności fizycznej uczestników w oparciu o to, ile czasu tygodniowo spędzali oni na intensywnych ćwiczeniach (od 0 do ponad 30 minut).

Okazało się, że u osób które najwięcej czasu poświęcały na intensywny trening, objętość istoty szarej wynosiła średnio 800 cm3, podczas gdy u tych, którzy nie ćwiczyli wcale, wynosiła one średnio 790 cm3.

Naukowcy wykazali, że zanieczyszczenie powietrza nie zmienia znacząco wpływu intensywnej aktywności na objętość istoty szarej, za to wyraźnie zmienia jej wpływ na hiperintensywność istoty białej. Po uwzględnieniu różnic w wieku, płci itp. okazało się, że częste intensywne treningi zmniejszają hiperintensywność istoty białej, ale tylko na obszarach o niskim zanieczyszczeniu powietrza. U osób ćwiczących w rejonach o wysokim zanieczyszczeniu powietrza żadnych korzyści dla mózgu nie było.

„Potrzebne są dalsze badania, ale jeśli nasze odkrycia zostaną potwierdzone, to będzie je można wykorzystać do opracowania nowej polityki prozdrowotnej, polegającej np. na tym, aby promować bieganie i jazdę na rowerze w miejscach oddalonych od dużego ruchu ulicznego, który generuje znaczą ilość zanieczyszczeń powietrza” - podsumowuje dr Furlong .

Więcej - w publikacji źródłowej (https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000013031)

Katarzyna Czechowicz

kap/ zan/