Skąd się bierze zapalenie ucha zewnętrznego?

Zapalenie ucha zewnętrznego jest uogólnionym stanem zapalnym skóry przewodu słuchowego, który może objąć także małżowinę uszną, kanał słuchowy, a nawet błonę bębenkową. Choroba zwykle rozwija się z powodu zastoju wody w kanale słuchowym po pływaniu w basenie lub w zbiorniku wodnym. Długotrwałe i częste przebywanie w wodzie oraz związana z tym wilgoć stwarzają idealne warunki dla rozwoju patogenów chorobotwórczych. 

Jakie drobnoustroje często odpowiadają za zapalenie ucha zewnętrznego? W wielu przypadkach to bakterie Pseudomonas aeruginosa lub Staphylococcus aureus. Niekiedy schorzenie ma podłoże grzybicze, zakażenie wywołują grzyby z gatunku Aspergillus, rzadziej z gatunku Candida. Jeśli chodzi o zakażenia wirusowe, należy wspomnieć o półpaścu usznym, wywołanym przez aktywację przetrwałego zakażenia wirusem Varicella-Zoster. Co ciekawe, stan zapalny może mieć również podłoże egzematyczne i rozwijać się w związku z wieloma chorobami dermatologicznymi, takimi jak np.: 

  • liszaj rumieniowaty, 
  • AZS (atopowe zapalenie skóry), 
  • łuszczyca, 
  • świerzbiączka.

Jak rozpoznać zapalenie ucha zewnętrznego? Objawy choroby

Rozpoznania ucha pływaka dokonuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub otolaryngolog na podstawie wywiadu z pacjentem i badania otoskopowego, zwanego zamiennie wziernikowaniem ucha. To badanie fizykalne, które pozwala specjaliście dokonać oceny stanu przewodu słuchowego zewnętrznego i błony bębenkowej. W razie podejrzenia zakażenia bakteryjnego specjalista zleca wykonanie badania bakteriologicznego. W przypadku zakażenia grzybiczego zwykle wykonuje się badanie mykologiczne. Co może świadczyć o rozwoju stanu zapalnego?

Podstawowe objawy zapalenia ucha zewnętrznego to (zwykle jednostronne) pieczenie, uporczywy świąd oraz ból ucha. Część pacjentów zmagających się z tym schorzeniem otolaryngologicznym skarży się również na:

  • uczucie pełności w uchu,
  • tkliwość małżowiny usznej,
  • wysięk z ucha (bezbarwny, ropny),
  • upośledzenie słuchu,
  • bolesność skóry przewodu słuchowego,
  • nieznaczne zaczerwienienie w uchu,
  • silny ból, promieniujący na bok głowy, szyję albo twarz.

Zapalenie ucha zewnętrznego może wywoływać też u chorego objawy ogólnoustrojowe, takie jak:

  • osłabienie,
  • apatia,
  • stan podgorączkowy.

Jak skutecznie leczyć zapalenie ucha zewnętrznego?

Jak w przypadku każdej innej choroby, sposób leczenia zapalenia ucha zewnętrznego zależy od przyczyny infekcji. Zwykle najpierw lekarz oczyszcza przewód słuchowy (za pomocą ssaka, wacików lub sączków gazowych). Jeśli zapalenie ucha środkowego zostało wywołane przez bakterie, konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii (środki do stosowania miejscowego oraz doustnego). W razie rozpoznania półpaśca usznego wdraża się leki przeciwwirusowe. Ważnym elementem terapii jest też leczenie objawowe, które obejmuje leki przeciwbólowe oraz przeciwwymiotne. Warto podkreślić, że półpasiec uszny w wielu przypadkach wymaga hospitalizacji chorego. Dzięki temu można uniknąć wielu poważnych powikłań związanych z chorobą wirusową. Zakażenia grzybicze leczymy za pomocą leków przeciwgrzybiczych w postaci zawiesin, zasypek.

Czy można uniknąć zapalenia ucha zewnętrznego?

Na koniec warto wspomnieć, co robić, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju zapalenia ucha zewnętrznego. Jako że zakażeniom sprzyja m.in. zaleganie wody, warto pamiętać o starannym osuszaniu uszu po korzystaniu z basenu czy kąpieli w zbiorniku wodnym. W ramach profilaktyki warto unikać długotrwałego przebywania w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach. Dobrą praktyką jest też regularne usuwanie zalegającej woskowiny usznej za pomocą specjalnych środków upłynniających wydzielinę.

LIX/12380/01/23

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106224,zakazenia-ucha-zewnetrznego