Decyzja o znacznym zwiększeniu środków, a co za tym idzie promowaniu powstawania spalarni odpadów, dla wielu była zaskoczeniem. Zwłaszcza dla osób, które w różnych częściach kraju oprotestowują takie inwestycje w obawie o swoje zdrowie i środowisko.

- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest krajowym operatorem unijnego Funduszu Modernizacyjnego, czyli ma zarządzać polską częścią strumienia środków na rzecz modernizacji sektora energii w państwach UE o największych wyzwaniach związanych z realizacją unijnych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych. Fundusz Modernizacyjny będzie zasilany ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 z unijnej puli, a nasz kraj do 2030 r. otrzyma 43 proc. środków zaplanowanych przez Unię Europejską. W dużej mierze zostaną one wykorzystane właśnie na wsparcie inwestycji polegających na budowie nowoczesnych i wydajnych spalarni odpadów komunalnych - czytamy na stronie internetowej NFOŚiGW.

Zdaniem władz funduszu nowoczesne spalarnie to korzystny element racjonalnej gospodarki odpadami. Wskazuje się m.in. na takie korzyści, jak pozbycie się problemu odpadów, które nie mogą zostać przetworzone, czy uzyskanie dodatkowego źródła energii.

W kontekście zwiększenia tej puli środków i planowanej budowy spalarni odpadów w Inowrocławiu, wysłaliśmy kilka pytań do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Odpowiedział na nie Ireneusz Stachowiak, prezes zarządu WFOŚiGW w Toruniu, który jednocześnie w ostatnich miesiącach aktywnie sprzeciwia się powstaniu przedmiotowej instalacji w Mątwach.

Ino.online: Czy inwestor planowanej spalarni odpadów w Inowrocławiu (EEW Energy From Waste) w świetle obowiązujących przepisów może ubiegać się lub już ubiega się o dofinansowanie na inwestycję? Jeśli tak, to w jakiej wysokości?

Ireneusz Stachowiak: Zgodnie z postanowieniami art. 35 ust. 9 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U.2022.699) dofinansowanie ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub Unii Europejskiej budowy instalacji przeznaczonych do przetwarzania odpadów komunalnych, w tym instalacji do termicznego przetwarzania odpadów w postaci spalarni jest dopuszczalne wyłącznie gdy przedsięwzięcie zostanie ujęte w planie inwestycyjnym, stanowiącym załącznik do wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. Plan gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego na lata 2012-2017 z perspektywą na lata 2018-2023 nie przewiduje budowy spalarni odpadów w Inowrocławiu. Wobec powyższego nie można ubiegać się o dofinansowanie budowy spalarni odpadów w Inowrocławiu ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu lub Narodowego Funduszu bądź Unii Europejskiej.

Ino.online: Czy Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu zamierza zachęcać określone podmioty w województwie kujawsko-pomorskim do budowania spalarni odpadów?

Ireneusz Stachowiak: Priorytety dofinansowań Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu zdefiniowane zostały w: Strategii działania WFOŚiGW w Toruniu na lata 2021-2024, liście przedsięwzięć priorytetowych na rok 2023 oraz realizowanych przez Fundusz ogólnopolskich i regionalnych programach dofinansowań. Ww. dokumenty opublikowane są na naszej stronie internetowej. Działaniami promocyjnymi Wojewódzkiego Funduszu objęte są przede wszystkim ogólnopolskie i regionalne programy dofinansowań.

Ino.online: Czy Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu podziela obawy części mieszkańców Inowrocławia wyrażających swój protest wobec planów budowy spalarni odpadów na osiedlu Mątwy w kontekście pogorszenia stanu środowiska naturalnego?

Ireneusz Stachowiak: W zależności od planowanej wydajności dziennej spalarnia odpadów jest przedsięwzięciem mogącym zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U.2019.1839). W przypadku budowy spalarni przeprowadzone będzie odrębne postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, którego zasady i tryb przeprowadzania określa ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2022.1029). Ocenę przeprowadzi Prezydent Miasta Inowrocławia, w procedurze wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W ramach oceny przeprowadzona zostanie weryfikacji raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzyskane będą opinie i uzgodnienia inspekcji i organów ochrony środowiska, oraz będzie musiał zostać zapewniony udział społeczeństwa w postępowaniu. O ewentualnej budowie przesądzi de facto Prezydent Miasta Inowrocławia poprzez wydanie lub odmowę wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Następnie w przypadku pozytywnej decyzji Prezydenta, Starosta Inowrocławski wyda (lub odmówi wydania) pozwolenie na budowę spalarni, której szczegółowe parametry określi zatwierdzony przez niego projekt budowlany. Szczególnie będzie tutaj ważna lokalizacja przedsięwzięcia oraz zgodność jego budowy z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Jak wykazałem, rola i znaczenie Prezydenta Miasta Inowrocławia w procedurze uzyskiwania przez inwestora formalnych zezwoleń na budowę spalarni będzie niezwykle istotna i z tego powodu nie powinien on wydawać własnych opinii przed zakończeniem oceny oddziaływania spalarni na środowisko, w szczególności przed zapoznaniem się z uwagami i zastrzeżeniami zgłoszonymi przez społeczeństwo Inowrocławia. Skala przedsięwzięcia wprowadzi wiele utrudnień i uciążliwości w codziennym funkcjonowaniu miasta i życiu jego mieszkańców, choćby w sferze komunikacyjnej, emitując dodatkowe zanieczyszczenia, hałas, odory oraz stwarzając dodatkowe zagrożenia w ruchu drogowym miasta.

Jak zapewne pan zauważył budowa takich obiektów w Polsce odbywa się w dużej odległości od skupisk ludzkich w otoczeniu lasów i miejscach, które minimalizują uciążliwości z dowozem odpadów.

Zobacz komentarz Ciechu i EEW: Ciech i EEW odpowiadają Stachowiakowi ws. inwestycji w Mątwach: "to nieprawdziwe informacje"

Planowana spalarnia odpadów ma powstać przy zakładach sodowych w Mątwach, a odbiorcą energii mają być zakłady Ciech w Inowrocławiu. Rocznie planuje się spalać do 310 000 ton odpadów, które mają być przywożone z różnych części kraju.