W pierwszym półroczu ZUS w województwie kujawsko-pomorskim przeprowadził ponad 17,3 tys. kontroli osób na zwolnieniach lekarskich. W ich następstwie wstrzymana została wypłata prawie 1,8 tys. zasiłków chorobowych na kwotę ponad 1,2 mln zł.

To sporo więcej, niż dotąd, bo w pierwszym półroczu ubiegłego roku bowiem decyzji wstrzymujących wypłatę świadczeń było 774, a przed dwoma laty 601. Kwota wstrzymanych świadczeń sięgnęła natomiast odpowiednio 656 tys. zł w I półroczu 2018r. i 317,3tys. zł. w I półroczu 2017 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek kontrolować zarówno prawidłowość orzekania niezdolności do pracy, jak i prawidłowość wykorzystania zwolnień lekarskich. W pierwszym przypadku lekarze orzecznicy ZUS weryfikują, czy osoba na zwolnieniu lekarskim nadal jest chora i niezbędna jest kontynuacja zwolnienia, czy też należy zwolnienie skrócić. Kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego polega natomiast na sprawdzeniu czy osoba korzystająca ze zwolnienia, a tym samym świadczenia chorobowego, nie świadczy pracy lub nie wykonuje innych czynności, które są niezgodne z zaleceniami lekarza i mogą utrudnić powrót do zdrowia. Jeżeli osoba korzysta ze zwolnienia niezgodnie z jego przeznaczeniem Zakład wstrzymuje wypłatę świadczenia, a jeżeli zostało już wypłacone, nakazuje jego zwrot.

- Kontroli podlegają przede wszystkim osoby, które często korzystają z kolejnych krótkotrwałych zwolnień lekarskich od różnych lekarzy albo zwolnień długoterminowych, a także osoby, które kiedyś musiały zwrócić zasiłek, bo korzystały ze zwolnienia nieprawidłowo. Często też informacje
o nieprawidłowym wykorzystaniu zwolnienia ZUS dostaje od pracodawców czy „życzliwych”. Część zwolnień typujemy też do kontroli losowo, więc każde zwolnienie może być sprawdzone - wyjaśnia Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego. Każde zwolnienie jest zwolnieniem od wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej oraz wszelkich czynności, które mogą utrudnić powrót do zdrowia. Zwolnienie nie może też pełnić roli swoistego urlopu. Pracownik, który w czasie trwania zwolnienia lekarskiego wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje to zwolnienie niezgodnie z jego celem, musi liczyć się z tym, że straci prawo do zasiłku chorobowego - dodaje rzeczniczka.

Jak mieszkańcy regionu nadużywają zwolnień?

- Prowadzenie imprez okolicznościowych, wyjazdy na wycieczki, remont mieszkania, czy dodatkowa praca zawodowa to tylko niektóre przykłady jak osoby przebywające na zwolnieniach lekarskich wykorzystują je niezgodnie z przeznaczeniem. Wśród osób, które musiały zwrócić zasiłek chorobowy znalazł się pracownik, który będąc na zwolnieniu uczestniczył w meczach drużyny koszykówki również odbywających się poza stałym miejscem zamieszkania. Inna osoba w trakcie zwolnienia jechała samochodem choć ma orzeczoną niezdolność do pracy z powodu złamania nogi. Sposobów nadużywania zwolnień jest mnóstwo. Najczęściej nieprawidłowości dotyczą osób, które w trakcie kontroli zastano w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej: właścicieli warsztatów samochodowych, salonów urody czy kwiaciarni - informuje Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

- Niezwykle pomocne w bieżącej prewencji w zakresie świadczeń chorobowych są, wprowadzone powszechnie w całym kraju w grudniu 2018 roku, elektroniczne zwolnienia lekarskie. Pozwalają one Zakładowi na bieżąco weryfikować wpływające zaświadczenia oraz reagować na występujące nieprawidłowości - dodaje rzeczniczka.

Kontrole to nie wszystko. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma również obowiązek ograniczyć wysokość świadczeń chorobowych do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia w kraju, w przypadku ustania tytułu ubezpieczenia osoby przebywającej na zwolnieniu. Z tego tytułu w naszym regionie
obniżono wypłaty na kwotę blisko 3,7 mln zł. Łącznie, kwota obniżonych i cofniętych świadczeń chorobowych w tym półroczu na terenie województwa kujawsko-pomorskiego wyniosła ponad 4,9 mln zł. W skali kraju 104,2 mln zł.