W marcu 2025 roku posłanka Koalicji Obywatelskiej Magdalena Łośko skierowała interpelację do Minister Klimatu i Środowiska, Pauliny Hennig-Kloski, dotyczącą działań resortu w związku z trudną sytuacją zakładów "Janikosoda".

- Istnienie zakładu jest poważnie zagrożone. Jego zamknięcie oznaczałoby utratę co najmniej 1500 miejsc pracy oraz negatywne skutki dla lokalnej społeczności. Zakład pełni kluczową rolę jako jedyny odbiorca ścieków w gminie oraz główny dostawca ciepła i ciepłej wody dla mieszkańców. Jego wygaszenie mogłoby doprowadzić do kryzysu gospodarczego i społecznego w regionie – podkreśliła Magdalena Łośko.

Kłopoty zakładów wynikają przede wszystkim z rosnących kosztów produkcji, będących efektem unijnych regulacji klimatycznych. Przepisy te nakładają wysokie obciążenia na przemysł w Europie, podczas gdy producenci spoza UE – na przykład z Turcji – nie podlegają takim restrykcjom. W konsekwencji na rynek europejski trafia tańsza, często gorszej jakości soda kalcynowana, co prowadzi do nierównej konkurencji i zagraża rentowności polskiego zakładu.

Działania ministerstwa

W odpowiedzi na interpelację posłanki, Sekretarz Stanu Krzysztof Bolesta zaznaczył, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest świadome trudnej sytuacji Qemetica Soda Polska S.A., wynikającej z regulacji systemu handlu emisjami EU ETS. Resort podejmuje działania na forum Unii Europejskiej, mające na celu złagodzenie negatywnych skutków tych regulacji dla przemysłu chemicznego, w tym dla producentów sody kalcynowanej.

Wśród podjętych działań wymienił m.in.:

  • Wynegocjowanie zwiększenia benchmarku dla sody kalcynowanej, co ma skutkować wyższym przydziałem uprawnień do emisji CO2.
  • Prowadzenie rozmów z Komisją Europejską na temat monitorowania i rozliczania emisji w produktach odpadowych, co mogłoby skutkować zwolnieniem części emisji z systemu EU ETS.
  • Prace nad obniżeniem cen energii.

- Wpływ transformacji energetyczno-klimatycznej na przemysł jest jednym z kluczowych tematów debat w Unii Europejskiej, także z inicjatywy Polski. Obserwujemy dynamiczne zmiany i konieczność dostosowań, dlatego naszym priorytetem jest wzrost konkurencyjności UE przy jednoczesnym zachowaniu europejskiego modelu społecznego. Kluczową kwestią pozostaje obniżenie kosztów energii – zaznaczył Krzysztof Bolesta.

Na poziomie krajowym ministerstwo wskazało na możliwość skorzystania ze wsparcia dla przemysłu energochłonnego w ramach Funduszu Modernizacyjnego, obejmującego m.in. programy poprawy efektywności energetycznej i rozwój odnawialnych źródeł energii. Dodatkowo resort zwrócił się do Ministerstwa Rozwoju i Technologii o rozważenie rozszerzenia systemu rekompensat dla sektorów energochłonnych.