W komunikacie KEP czytamy, że statut Fundacji Świętego Józefa, który biskupi przyjęli podczas 384. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, obradującego w Warszawie od 8 do 9 października br., zostanie złożony do Krajowego Rejestru Sądowego. Biskupi mają nadzieję, że Fundacja niosąca pomoc skrzywdzonym rozpocznie działalność 1 stycznia 2020 r.

"Powołanie fundacji to wyraz solidarności Kościoła w Polsce z pokrzywdzonymi" – wyjaśnił cytowany w komunikacie prymas Polski abp Wojciech Polak, który jest delegatem KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Abp Polak kierował zespołem, który przygotował statut fundacji.

"Wierni, jak i całe społeczeństwo, oczekują jednoznacznego zaangażowania i konkretnego działania ze strony Kościoła w walce z dramatem wykorzystania seksualnego. Konieczne jest kontynuowanie istniejących oraz podejmowanie nowych systematycznych działań na rzecz osób zranionych we wspólnocie Kościoła, zarówno przez niektóre osoby duchowne, jak też innych sprawców związanych z działalnością edukacyjną i duszpasterską Kościoła" – podkreślił abp Polak.

Działalność fundacji ma mieć charakter ogólnopolski. Będzie świadczyć wieloraką pomoc pokrzywdzonym, we współpracy z konkretną diecezją i z istniejącymi dziełami oraz inicjatywami, jak Centrum Ochrony Dziecka czy "Zranieni w Kościele". Fundacja będzie utrzymywać się przede wszystkim z pieniędzy przekazanych przez poszczególne diecezje. Partycypacja finansowa diecezji zostanie rozłożona proporcjonalnie do liczby należących do nich biskupów i księży.

"Zobowiązanie do zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę spoczywa na sprawcy przestępstwa wykorzystania seksualnego, jednak we wspólnocie Kościoła wszyscy musimy czuć się odpowiedzialni za solidarne wsparcie pokrzywdzonych oraz ochronę małoletnich" – wskazał cytowany w komunikacie, abp Polak.

Na wsparcie przez różnorodną działalność fundacji będą mogły liczyć osoby skrzywdzone w dzieciństwie lub w młodości, w stanie niepełnosprawności lub bezradności, gdy sprawcami wykorzystania seksualnego byli duchowni lub inne osoby zaangażowane w aktywność wychowawczą, edukacyjną i duszpasterską Kościoła – poinformowano w komunikacie KEP.

Jednocześnie zaznaczono, że celem fundacji nie jest spełnienie roszczeń finansowych niektórych skrzywdzonych, ani nie jest ona w żadnym wymiarze funduszem odszkodowawczym.

"Jest natomiast dziełem, które ma na różne sposoby i we współpracy z istniejącymi inicjatywami oferować zorganizowaną pomoc i prawdziwą solidarność, której osoby pokrzywdzone bardzo potrzebują" – czytamy.

W miarę możliwości fundacja zamierza również wspierać skrzywdzonych seksualnie przez osoby niezwiązane instytucjonalnie z Kościołem katolickim – dodano.

"Decyzja o finansowaniu fundacji jest wyrazem solidarności biskupów i księży z ofiarami przestępstw wykorzystania seksualnego, których dopuścili się niektórzy duchowni" – zaznaczył prymas.

"Oczywiście, działalność fundacji będzie mógł wesprzeć każdy, komu leży na sercu dobro osób pokrzywdzonych w Kościele. W przyszłości wpłaty na rzecz fundacji będą mogły również pochodzić z kar zasądzanych wobec sprawców w ramach karnych procesów kanonicznych. Postulat wymierzania sprawcom przestępstw kar finansowych jest coraz częściej podnoszony jako wymaganie sprawiedliwości i podejmowany przez kanonistów zajmujących się takimi procesami" – podkreślił abp Polak.

Fundacji niosącej pomoc skrzywdzonym w Kościele będzie patronował Święty Józef, opiekun i obrońca Świętej Rodziny. "Kościół ma bronić wszystkich wiernych, szczególnie słabych i bezbronnych, przed krzywdą i zgorszeniem, tak jak św. Józef chronił Dziecię Jezus i Jego Matkę" – wyjaśnił abp Polak.

W komunikacie podano, że Fundacją Świętego Józefa pokierują Marta Titaniec, mająca długoletnie doświadczenie w sektorze organizacji pozarządowych, współinicjatorka inicjatywy "Zranieni w Kościele", oraz ks. dr Tadeusz Michalik z diecezji tarnowskiej, zaangażowany od lat w tematykę edukacji, a w ostatnich latach także prewencji przed wykorzystaniem seksualnym.

W radzie fundacji znajdą się osoby działające na rzecz ochrony małoletnich: o. koordynator KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży i dyrektor Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie dr Adam Żak SJ, dr Małgorzata Skórzewska-Amberg – ekspert w dziedzinie prawnokarnej ochrony dziecka w cyberprzestrzeni, uczestnicząca w pracach Diecezjalnego Zespołu Wsparcia przy Biskupie Płockim "Ku uzdrowieniu i odnowie" oraz prawnik kanonista i członek Rady Naukowej Centrum Ochrony Dziecka ks. prof. dr hab. Piotr Majer.

Jako przedstawiciel osób skrzywdzonych przez duchownych w Radzie Fundacji zasiądzie Wiktor Porycki. Ponadto znajdzie się w niej sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski bp Artur Miziński, a na czele rady stanie prymas Polski abp Wojciech Polak jako delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

KEP przypomina, że zgodnie z dokumentem papieża Franciszka "Vos estis lux mundi" odpowiedzialność za udzielenie pomocy osobom skrzywdzonym przez duchownych spoczywa na każdym biskupie diecezjalnym.

W komunikacie zaznaczono, że Fundacja Świętego Józefa, choć nie zdejmuje z przełożonych kościelnych odpowiedzialności, stwarza jednak warunki, aby diecezje albo metropolie mogły tworzyć i rozwijać profesjonalne narzędzia w zakresie niesienia niezbędnej pomocy pedagogicznej, psychologicznej i terapeutycznej, prawnej i duchowej.

Podano, że w każdej diecezji zostanie ustanowiony koordynator odpowiedzialny za kontakt z fundacją. Biskupi w najbliższym czasie podejmą również rozmowy z zakonami męskimi i żeńskimi, na temat włączenia się w działalność fundacji i współodpowiedzialności za jej kształt.

Poinformowano, że Fundacja Świętego Józefa będzie wspierać istniejące i inicjować nowe projekty i działania mające na celu pomaganie osobom skrzywdzonym. Jednym z nich ma być rozwój istniejącego telefonu zaufania, dzięki któremu osoby zranione w Kościele będą mogły łatwiej uzyskać niezbędne informacje i realne wsparcie.

Inny krok – według KEP – to dalszy rozwój i poszerzanie istniejącej już sieci ekspertów – przygotowanych psychologów, pedagogów, prawników i kapłanów – kompetentnych w udzielaniu fachowej pomocy osobom skrzywdzonym przez wykorzystanie seksualne tak, aby w przyszłości mogły powstać wyspecjalizowane ośrodki pomocy.

Fundacja będzie też mogła udzielać stypendiów edukacyjnych dla osób skrzywdzonych, potrzebujących pomocy w ukończeniu szkoły lub studiów. Do zadań fundacji będzie należeć także wspieranie wielorakich działań prewencyjnych mających na celu ochronę dzieci i młodzieży. (PAP)

Autorzy: Danuta Starzyńska-Rosiecka, Stanisław Karnacewicz