Jaki jest cel kontroli wpłat gotówki na rachunek bankowy?

W obecnych czasach płatności bezgotówkowe wiodą prym. Większość transakcji realizujemy przy użyciu kart płatniczych, a większość opłat wykonujemy za pomocą przelewów z banku do banku. Z jednej strony jest to ogromny komfort i wygoda, z drugiej jednak jesteśmy poddawani ciągłej kontroli. Jeszcze kilkanaście lat temu sporo osób pensje otrzymywało w formie gotówki. Wówczas wpłat na konto dokonywało się na poczcie, w swoim banku, a później także przy pomocy wpłatomatów. W związku z tym sporo osób rachunki opłacało bezpośrednio w kasie wybranej instytucji lub na poczcie. Usługodawcy również często ze swoimi klientami rozliczali się za pomocą gotówki. W tym przypadku wiele transakcji mogło odbywać się poza zasięgiem i kontrolą instytucji państwowych. Takie działania narażały państwo na ogromne straty.

W marcu 2018 roku wprowadzono ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Głównymi założeniami ustawy jest wyeliminowanie wprowadzania do legalnego obrotu pieniędzy pochodzących zarówno z nielegalnych źródeł, jak i finansowania nielegalnych działań. Ustawa ta w głównej mierze dotyczy instytucji zajmujących się finansami i obracających wysokimi kwotami, ale kontroli poddawani są również konsumenci.

Jeszcze kilka lat temu posiadanie gotówki w portfelu, było naturalnym stanem. Obecnie, coraz więcej osób korzysta z plastikowych kart, a także płaci bezgotówkowo za pomocą telefonu, często nie obracając fizycznymi pieniędzmi. Dzięki temu, że płatności przenoszą się do świata wirtualnego łatwiej o ich kontrolę.

Kto może sprawdzić rachunek bankowy konsumentów?

Tak jak wspomnieliśmy, wpływy na konto kontrolowane są przez banki, a informacje na ich temat mogą być przekazywane do Urzędu Skarbowego. To jednak niejedyny nadzór nad wpłatami.
Obecnie Urząd Skarbowy również może samodzielnie sprawdzić saldo na rachunku bankowym podatnika. Takie prawo organ podatkowy otrzymał 1 lipca 2022 roku. Wcześniej, konieczne było wszczęcie postępowania podatkowego. Urząd przed tą datą musiał zwrócić się do podatnika o dobrowolne przekazanie informacji na temat rachunku bankowego. Dopiero gdy podatnik nie ustosunkował się do prośby naczelnik US, wydawał postanowienie, w którym bank miał wydać niezbędne informacje dotyczące konta kontrolowanej osoby lub firmy. Aktualnie każdy Naczelnik US w każdej chwili może sprawdzić konto bankowe każdego posiadacza rachunku bankowego bez jego wiedzy.

Kolejną instytucją, która również może podglądać wpłaty i wypłaty, jest Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF). Jednym z zadań GIIF jest śledzenie transakcji i kontrola kont bankowych. W razie podejrzanych transakcji na wysokie kwoty GIIF może zażądać wyjaśnień, a nawet zablokować rachunek bankowy konsumenta.

Ile można wpłacić na rachunek bankowy?

Limity wpłat na rachunek bankowy zmieniają się na przestrzeni lat. Wiele zależy od decyzji panujących w danej chwili władz i przepisów prawa. Obecnie kwota, która podlega kontroli Urzędu Skarbowego, wynosi 15 000 euro. Limit dotyczy zarówno przelewów krajowych, jak i zagranicznych. Uśredniając obecny kurs euro, kwota, która może być kontrolowana, wynosi około 67 000 złotych. Przyjmuje się zatem, że maksymalna kwota, która nie podlega kontroli, wynosi około 65 000 złotych.

Niemniej jednak nie tylko jednorazowa wpłata może być skontrolowana. Nadzorowane są także operacje na mniejsze kwoty, których suma również przekroczy 15 000 euro. Banki śledzą zatem wpłaty powyżej 1 000 euro. Bardzo istotny jest także tytuł przelewu. Jeśli budzi wątpliwości banku, może zostać wstrzymany lub skontrolowany, a informacja o jego wątpliwym źródle pochodzenia zostaną przekazane do US. Za podejrzane transakcje uznaje się również przelewy na tę samą lub podobną kwotę od różnych nadawców.

Co się dzieje, gdy bank zauważy podejrzany przelew lub przelew na wysoką kwotę?

Monitorowane są zarówno przelewy przychodzące, jak i przelewy wychodzące. Dlatego, jeśli otrzymamy przykładowo darowiznę od rodziców na wcześniejszą spłatę kredytu, musimy ją zgłosić do Urzędu Skarbowego. Konieczność taka występuje nie tylko ze względu na kwestie związane ze zwolnieniem z podatku, ale także właśnie na konieczność udowodnienia legalności operacji. Więcej informacji między innymi na temat darowizn można znaleźć w sekcji blog na stronie internetowej lendup.pl.

Co się wydarzy, jeśli bank zauważy podejrzaną transakcję? Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, bank może zablokować rachunek bankowy jego posiadacza. Przekaże wówczas informacje o podejrzanej transakcji do Urzędu Skarbowego. Z kolei Urząd Skarbowy podda kontroli konto lub konta – jeśli jest ich więcej, odbiorcy lub nadawcy przelewu. US sprawdzi zatem liczbę rachunków bankowych, wysokość dochodów jego posiadacza, liczbę i wysokość posiadanych zobowiązań finansowych i koszty utrzymania. Zebrane informacje zostaną zestawione ze złożoną deklaracją podatkową. Sytuacja ta z pewnością nie należy do przyjemnych, jednak jeśli wszystkie działania konsumenta są legalne, nie ma podstaw do obaw.

Jeżeli jednak konsument nie będzie w stanie udokumentować pochodzenia pieniędzy może się liczyć z wysoką karą, sięgającą nawet 75 proc. nieudokumentowanych dochodów. Co ważniejsze same deklaracje słowne nie wystarczą, należy bowiem udokumentować źródło pochodzenia pieniędzy. W przypadku udowodnienia poważniejszych nieprawidłowości grozi kara pozbawienia wolności.

Większa wpłata na konto – jak się przygotować?

Jeśli spodziewamy się przelewu na wyższą kwotę, koniecznie musimy się zabezpieczyć i przygotować do ewentualnej kontroli Urzędu Skarbowego. Przede wszystkim wszelkie darowizny powinniśmy zgłosić do US. Ponadto bardzo istotny jest tytuł przelewu – nie powinien budzić żadnych wątpliwości, a co więcej powinien wskazywać źródło jego pochodzenia. Nie powinniśmy się także obawiać przelewu szybkiej gotówki pochodzącej z pożyczki lub kredytu. Jeśli US sprawdzi nadawcę przelewu, a także jego tytuł, który wyraźnie wskazuje, skąd pochodzą środki, możemy być spokojni. W przypadku darowizn warto niezwłocznie wypełnić druk SD-Z2, a także przygotować umowę darowizny. Warto zrobić to w krótkim czasie od otrzymania środków, choć darowiznę np. od rodziców musimy zgłosić do 6 miesięcy od jej otrzymania. W przypadku kontroli nasz rachunek bankowy nie będzie wówczas zablokowany do momentu udzielenia wyjaśnień.

Nie musimy się obawiać kontroli, jeżeli wykonujemy standardowe transakcje, wpłacamy i wypłacamy pieniądze z bankomatów. Od czasu do czasu bank może jednak zablokować jednorazową transakcję, jeśli wzbudzi podejrzenia. Po telefonie z banku i wyjaśnieniach środki będą odblokowane.