KOWR: dynamiczny wzrost krajowej produkcji win

Według Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, w latach 2009–2020 liczba producentów wina zarejestrowanych w ewidencji prowadzonej przez KOWR zwiększyła się 16-krotnie, powierzchnia uprawy winorośli wzrosła 15-krotnie. Jednocześnie nastąpił 35-krotny wzrost produkcji wina.

"Obserwowany dynamiczny rozwój polskiego winiarstwa jest wypadkową kilku czynników. Przede wszystkim bodźcem dla rozwoju rynku wina w Polsce było wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku, które zniosły szereg barier administracyjnych utrudniających rozwój winiarstwa na obecną skalę, a także czynniki społeczne" - skomentował Wroński.

Jak mówił, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa administruje krajowym rynkiem wina. Producent, czyli osoba fizyczna lub prawna, która chce wyrabiać wino i sprzedawać je, musi uzyskać wpis do ewidencji producentów wina. Sprawy te są regulowane zarówno przez przepisy unijne, jak i krajowe.

Ewidencja jest potrzebna, ponieważ wino jest objęte podatkiem akcyzowym, a konieczna jest także kontrola metod produkcji wina, jego etykietowania oraz certyfikacji. Taka ewidencja umożliwia monitorowanie potencjału rynku wina, na podstawie składanych deklaracji dotyczących szacunków produkcji wina, jego zapasów na koniec roku gospodarczego oraz zbiorów winogron i produkcji. Na jej podstawie Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa kontroluje uprawy winorośli, bowiem wino można produkować tylko z dozwolonych przepisami unijnymi odmian winorośli - tłumaczył Wroński.

Wpis do ewidencji jest dokonywany na podstawie wniosku, który składa się do 15 lipca roku poprzedzającego rok gospodarczy, którego dotyczy wniosek. Dotyczy on jedynie producentów, którzy zamierzają wprowadzać wino do obrotu handlowego, natomiast bez żadnych zezwoleń można wyrabiać wino na własne potrzeby. Chodzi o wino wytwarzane ze świeżych winogron w procesie fermentacji.

Natomiast 15 stycznia br. upływa termin składania deklaracji dotyczących rynku wina. Producenci wpisani do ewidencji na rok gospodarczy 2020/2021 zobowiązani są do złożenia deklaracji o zbiorach winogron oraz produkcji wina lub moszczu winogronowego w danym roku gospodarczym.

Rok gospodarczy na rynku wina zaczyna się od 1 sierpnia, a kończy 31 lipca następnego roku.

Organizacja rynku wina w Polsce zaczęła się wraz z akcesją do Unii Europejskiej w 2004 r. Ale praktycznie produkcja wina z przeznaczeniem na sprzedaż stała się możliwa w 2005 r., gdy Komisja Europejska zaliczyła Polskę do jednej ze stref uprawy winorośli. Jednak do 2008 r. żaden z producentów nie zgłosił się do ewidencji. Dopiero w 2009 r. gdy zniesiono obowiązek produkcji wina z upraw własnych w tzw. składzie podatkowym (gdy wielkość produkcji przekroczy 1000 hektolitrów rocznie), działalność zarejestrowało ostatecznie 20 producentów.

Sytuacja polskich producentów win zmieniła się radykalnie po uchwaleniu ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich z 12 maja 2011 r. Nowe przepisy m.in. wprowadziły pojęcie producenta wina, zwolniły z obowiązku rejestracji działalności gospodarczej dla rolników wyrabiających nie więcej niż 100 hl, zniosły wiele wcześniejszych wymogów formalnych dotyczących wyrobu wina.

Zmiana przepisów zachęciła do wzrostu produkcji tych napojów alkoholowych. W pierwszych latach wynosiła ona ok. 200 hl, w 2011 r. zwiększyła się dwukrotnie, a w 2018/2019 osiągnęła poziom ponad 12,7 tys. hl. W sezonie 2019/2020 wyprodukowano ponad 14,3 tys. hektolitrów wina. Ze wstępnych szacunków wynika, że w bieżącym roku gospodarczym 2020/2021 produkcja wina może zwiększyć się o ok. 2 tys. hl.

W roku winiarskim 2019/2020 do obrotu wprowadzono ponad 7108 hl wina.

W pierwszym okresie powierzchnia plantacji winogron wynosiła zaledwie 50 ha, ale co roku przybywały coraz to nowe plantacje, w sezonie 2020/2021 winogrona uprawiano już na powierzchni 547 hektarów. Winnice zaczęły powstawać na terenie całej Polski.

W Polsce najwięcej winnic znajduje się w pasie województw południowo-zachodnich, południowo-wschodnich i południowych, na terenie których warunki klimatyczne w największym stopniu sprzyjają uprawie winorośli. Na rok gospodarczy 2020/2021 w ewidencji prowadzonej przez KOWR zarejestrowanych jest 330 winnic – najwięcej w województwach: małopolskim (64), lubuskim (38), dolnośląskim (37), podkarpackim (33) oraz lubelskim (33).

Wielkość winnic waha się od kilkunastu arów do kilkunastu hektarów. Największe znajdują się w woj. małopolskim i zachodniopomorskim. Bardzo często winnice można spotkać przy obiektach agroturystycznych.

Wiceszef KOWR zauważył, że duże znaczenie ma postęp w hodowli roślin, co pozwala na uprawę winorośli, które coraz lepiej radzą sobie w polskim klimacie.

"Rosnąca popularność wina w Polsce związana jest ze zmianą modelu konsumpcji wyrobów alkoholowych przy równocześnie rosnącej ofercie asortymentowej win krajowych, po które polscy konsumenci coraz częściej sięgają" - podkreślił Wroński. (PAP)

autor: Anna Wysoczańska

awy/ je/